SUMAN LAMSAL

वर्षौ अगाडी आँखाको चेपबाट उडेर गएका थिए , बन्दीपुर बाजेका एक जोर जुनकिरी सपनाहरु । बिजुलीको वरपर घुम्दा घुम्दै आफ्नै प्रकाश थाहा नपाएपछि उज्यालोको खोजीमा निस्किएका ति जुनकिरिहरु आजसम्म फर्किएका छैनन् । बाजे आज पनि तिनै उडीगएका सपनाहरुको लागि आफैसंग लडिरहेका छन् । बेला बेलामा मृत्यु बाजेको कानमा आएर सुमधुर सरगम सुनाउछ तर त्यति नै बेला बाजेका मस्तिस्कहरुमा आशाको हर्न बज्ने गर्छ र मृत्युको सरगमलाई फिक्का बनाईदिन्छ । आजकाल बाजेलाई दुखले बजाएको शंखसंग दिक्क लाग्दैन । बाजेले शंखको सरगम पनि बुझ्न सक्ने भैसकेका छन । जब जब शंख बज्ने गर्छ उनि त्यसको तालमा आदिम युगकी अप्सरा झैँ नाच्ने गर्छन । बाजेलाई आफ्ना जुनकिरी सपनाहरुको खुब माया लाग्ने गर्छ । सपना बनेर उडेका जुनकिरीहरुलाई थाहा छैन आफ्नै बारेमा किन कि उनीहरु कहिल्यै पछाडी फर्केनन् तर बाजे सधै उनीहरुलाई अगाडी पछाडी दुवै तिरबाट हेरिरहन्थे । त्यसैले बाजेले उनीहरुको उज्यालो चिनेका छन् ।  समयले जुन्किरिहरुको कानमा एउटा भोकको साइरन झुन्ड्याईदिएको छ र टाउकोबाट अलिक पर एउटा प्यासको लाल्टिन देखाईरहन्छ । उनीहरु साइरनको तालमा लाल्टिन भेट्न सधै सधै दौ...

            जेठ १५ गते हाम्रोमा गणतन्त्र दिवस । सरकारले घर घरमा दिप प्रज्वलन गरेर दिवस मनाउन आग्रह गरेको थियो । गणतन्त्रकै हावाले निभाएको मन बोकेर बसेकाहरुले त के घरमा दिप बाले होलान र ? त्यहि माथि पटक पटक हजुरहरुले पानी खन्याउनु भएकै छ । के यस्तो बेलामा मन को दियो जलाउन चाहेर पनि जल्ला र सरकार ? जब जब देशमा गणतन्त्र दिवस आउछ मलाई मेरो घर नजिकैका राम दाइ र लाटा दाइ को सम्झना आउछ ।  हाम्रोमा युद्दको बेला युद्दमा भाग नै नलिएर पनि कारुणिक तरिकाले मारिएका धेरै छन् । युद्दकै क्रममा मारिएकाहरुलाई त दुई पक्षले (माओबादी र तत्कालिन सरकार) आफ्ना आफ्ना पक्षको पहिचान गर्लान र केहि हद सम्म सम्मान देलान या शहिद घोषणा गर्लान । राहत पनि देलान् ।  तर उनीहरु जो निर्दोष जनता मारिएका छन् उनीहरुलाई चाँहि कसले कसरी न्याय दिने ? उनीहरु देशका लागि मारिएका हुन् कि होइनन ? उनीहरुलाई शहिद घोषणा गर्ने कि नगर्ने ? यस्ता प्रश्न हरुको चित्तबुझ्दो जवाफ आज सम्म आउन सकेको छैन ।   राम दाइ र लाटा दाइ तिनै दुइ निर्दोष पात्र हुन् जो कुनै कसुर बिना नै...